Giải vô địch bóng đá châu Âu, hay còn gọi là UEFA European Championship (EURO), là một trong những sự kiện thể thao được mong chờ nhất hành tinh. Cùng với FIFA World Cup, đây là giải đấu lớn nhất và danh giá nhất cấp đội tuyển quốc gia. Tuy nhiên, nhiều người hâm mộ vẫn thắc mắc về chu kỳ tổ chức và thể thức của giải đấu này. EURO mấy năm 1 lần? Và số lượng đội tham gia đã thay đổi như thế nào qua các thời kỳ? Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết và cập nhật nhất về lịch sử, quy mô và thể thức của giải đấu lục địa già này.
EURO là giải đấu gì và tầm quan trọng của nó
Theo choangclub, EURO là giải đấu vô địch bóng đá Châu Âu, do Liên đoàn bóng đá Châu Âu (UEFA) tổ chức. Mục đích chính là để các đội tuyển quốc gia thuộc khu vực này cạnh tranh để giành lấy ngôi vị cao nhất của lục địa. Được coi là giải đấu bóng đá lớn nhất cấp đội tuyển tại Châu Âu, EURO có vai trò vô cùng quan trọng:
- Đại diện cho chất lượng đỉnh cao: Châu Âu là nơi quy tụ hầu hết các nền bóng đá mạnh nhất thế giới. Do đó, chất lượng chuyên môn và sự cạnh tranh tại EURO thường được đánh giá cực kỳ cao, đôi khi còn khốc liệt hơn cả World Cup.
- Định hình lịch sử bóng đá: Giải đấu đã sản sinh ra vô số khoảnh khắc huyền thoại và các ngôi sao vĩ đại (như Platini, Zidane, Ronaldo), là nơi các siêu sao khẳng định vị thế của mình.
EURO mấy năm 1 lần? Chu kỳ và sự xen kẽ với World Cup
Giải đấu EURO được tổ chức theo chu kỳ cố định là 4 năm 1 lần. Điều này tạo nên một sự xen kẽ thú vị với giải vô địch bóng đá thế giới FIFA World Cup:
- Chu kỳ 4 năm: Giống như World Cup, chu kỳ 4 năm giúp các đội tuyển có đủ thời gian để xây dựng đội hình, thử nghiệm chiến thuật và hoàn thành vòng loại.
- Sự xen kẽ: World Cup và EURO sẽ thay phiên nhau diễn ra. Cứ cách 2 năm sẽ có 1 giải đấu lớn này diễn ra vào các mùa hè (ví dụ: World Cup 2022, Euro 2024, World Cup 2026, Euro 2028,…). Sự xen kẽ này đảm bảo người hâm mộ luôn có một giải đấu lớn để theo dõi mỗi hai năm.
- Trường hợp ngoại lệ: Kỳ EURO 2020 đã bị hoãn lại một năm và được tổ chức vào năm 2021 do đại dịch COVID-19, khiến nền bóng đá thế giới bị xáo trộn nghiêm trọng. Tuy nhiên, giải đấu tiếp theo (EURO 2024) vẫn quay lại đúng chu kỳ, giữ khoảng cách 4 năm so với giải đấu tiền nhiệm (được gọi là Euro 2020).
Số lượng đội tham gia vòng chung kết EURO qua các thời kỳ
Số lượng đội tham dự vòng chung kết (VCK) EURO đã không ngừng tăng lên qua lịch sử, phản ánh sự phát triển và mở rộng của bóng đá châu Âu. Sự thay đổi này cũng ảnh hưởng đến thể thức thi đấu:
Giai đoạn 1960 – 1976: 4 đội tham dự
- Số đội: 4 đội tuyển.
- Thể thức: Thi đấu loại trực tiếp từ vòng Tứ kết (4 đội vào VCK sẽ đá Bán kết và Chung kết).
- Lịch sử: Kỳ EURO đầu tiên năm 1960 có 17 đội tham gia vòng loại, chọn ra 4 đội đá VCK.
Giai đoạn 1980 – 1992: 8 đội tham dự
- Số đội: 8 đội tuyển.
- Thể thức: Các đội được chia thành 2 bảng, chọn 2 đội đứng đầu mỗi bảng vào đá Chung kết. Đây là giai đoạn EURO bắt đầu định hình rõ nét hơn.
- Kỷ lục: Michel Platini đã lập kỷ lục ghi nhiều bàn nhất tại 1 kỳ EURO với 9 bàn sau 5 trận ở EURO 1984 – một kỷ lục vẫn được giữ nguyên tính đến hiện tại.
Giai đoạn 1996 – 2012: 16 đội tham dự
- Số đội: 16 đội tuyển.
- Thể thức: Chia thành 4 bảng (mỗi bảng 4 đội), chọn 2 đội đứng đầu mỗi bảng vào vòng Tứ kết, sau đó đá loại trực tiếp. Đây là thể thức được duy trì lâu nhất và tạo ra nhiều kỳ EURO kinh điển.
- Cột mốc: EURO 2000 đánh dấu lần đầu tiên giải có 2 quốc gia đồng đăng cai (Bỉ và Hà Lan). Tây Ban Nha đã tạo nên kỳ tích bảo vệ thành công danh hiệu vô địch EURO khi vô địch giải vào năm 2008 và tái lập kì tích vào năm 2012.
Giai đoạn 2016 – Hiện tại: 24 đội tham dự
- Số đội: 24 đội tuyển.
- Thể thức: Chia thành 6 bảng (mỗi bảng 4 đội). Thể thức thi đấu có nhiều thay đổi nhất, với suất vé vào vòng knock-out không chỉ dành cho 2 đội đứng đầu mỗi bảng mà còn dành cho 4 đội hạng ba có thành tích tốt nhất.
- Tác động: Việc mở rộng lên 24 đội (từ 55 quốc gia thành viên UEFA) tạo cơ hội cho nhiều đội tuyển nhỏ lần đầu tiên tham dự VCK (ví dụ: Bắc Macedonia, Iceland, Xứ Wales), tăng tính cạnh tranh và bất ngờ của giải đấu.
Thể thức vòng loại và vòng chung kết hiện tại (24 đội)
Để chọn ra 24 đội tham dự VCK (trừ đội chủ nhà được vào thẳng), tất cả các đội tuyển quốc gia của UEFA phải thi đấu vòng loại. Cụ thể được những người quan tâm câu hỏi thường gặp tổng hợp:
Vòng loại (UEFA Euro Qualifying)
- Số đội tham gia: Tất cả 55 đội tuyển quốc gia của UEFA.
- Quy tắc: Các đội được chia thành các bảng vòng loại. Thông thường, các đội đứng đầu và thứ hai mỗi bảng sẽ giành vé trực tiếp vào VCK.
- Vòng Play-off: Các suất còn lại thường được xác định thông qua Vòng Play-off, dựa trên thành tích của các đội tại giải đấu UEFA Nations League (thể thức này thay đổi qua từng kỳ).
Vòng chung kết (24 đội)
Thành công của EURO 2020 (tổ chức năm 2021) với thể thức 24 đội đã chứng minh sự hấp dẫn của mô hình này. Dưới đây là ví dụ về cách chia bảng:
- 6 Bảng đấu:
- Bảng A: 4 đội (Ví dụ: Italia, Thụy Sỹ, Thổ Nhĩ Kỳ, Xứ Wales)
- …
- Bảng F: 4 đội (Ví dụ: Pháp, Đức, Bồ Đào Nha, Hungary)
- Vòng Knock-out (Vòng 16 đội): Gồm 12 đội đứng nhất/nhì 6 bảng, và 4 đội hạng ba có thành tích tốt nhất. Sau đó là Tứ kết, Bán kết và Chung kết.
- Lưu ý về chủ nhà: EURO 2020 đặc biệt khi được tổ chức tại 11 thành phố khác nhau. EURO 2024 sẽ trở lại thể thức tổ chức tập trung tại một quốc gia duy nhất (Đức).
Các thông tin thú vị và kỷ lục về EURO
- Cúp Henri Delaunay: Giải bóng đá châu Âu được lên ý tưởng và đề xuất lần đầu tiên bởi Tổng thư ký Liên đoàn bóng đá Pháp – Henri Delaunay năm 1927. Mãi đến năm 1958, khi ông đã qua đời thì giải đấu mới chính thức được khai sinh. Chiếc cúp vô địch đã được đặt theo tên của ông để vinh danh.
- Vua phá lưới mọi thời đại: Cristiano Ronaldo hiện là người ghi nhiều bàn nhất lịch sử các kỳ EURO với tổng cộng 14 bàn thắng (tính đến EURO 2020). Anh đã phá kỷ lục 9 bàn của Michel Platini. CR7 phải mất 5 kỳ EURO để đạt được thành tích này, trong khi cựu chủ tịch UEFA Platini chỉ mất 1 kỳ EURO duy nhất (EURO 1984) để thiết lập kỷ lục 9 bàn.
- Đội tuyển thành công nhất: Tây Ban Nha và Đức hiện là hai đội tuyển giành nhiều chức vô địch nhất, cùng có 3 lần đăng quang.
- Bàn thắng nhanh nhất: Dimitry Kirichenko (Nga) giữ kỷ lục ghi bàn nhanh nhất trong lịch sử EURO, chỉ sau 67 giây trong trận gặp Hy Lạp tại EURO 2004.
Hy vọng với những thông tin chi tiết và cập nhật trên, bạn đã hoàn toàn giải đáp được câu hỏi Euro mấy năm 1 lần cũng như nắm rõ về số lượng và thể thức các đội bóng tham gia. Giải đấu này chắc chắn sẽ tiếp tục mang lại những trận cầu đỉnh cao và kịch tính cho người hâm mộ toàn cầu.
