Doping là gì? Những chất nào được coi là doping? Tại sao việc sử dụng chất này lại bị cấm?… Đây là những câu hỏi rất lớn khi tìm hiểu về doping, đặc biệt là đối với bóng đá. Vậy doping thực chất là gì, nó gây hại như thế nào đến sức khỏe của cầu thủ và luật pháp xử phạt nếu sử dụng doping là gì? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu trong bài viết này.
Doping là gì?
Doping là một từ được sử dụng rất nhiều trong các lĩnh vực thi đấu, đặc biệt là cấm đối với các cầu thủ bóng đá. Bất kể họ đang thi đấu ở môn thể thao nào, các vận động viên sẽ bị phạt nếu bị phát hiện sử dụng doping trong khi thi đấu. Vậy doping chính xác là gì?
Nguồn tin từ 188 bet cho biết: Doping thường được hiểu là tên gọi chung cho hành vi sử dụng chất cấm, chất tăng cường hiệu suất hoặc các phương pháp huấn luyện bị cấm trong quá trình tập luyện và thi đấu. Sử dụng doping sẽ khiến vận động viên gian lận trong quá trình thi đấu, gây tổn hại đến tinh thần, sức khỏe, tâm lý và đạo đức của vận động viên đó.
Về mặt pháp lý, lệnh cấm sử dụng doping trong thể thao được nêu rõ như sau:
- Thứ nhất, tại khoản 2 Điều 10 Luật Thể dục, thể thao năm 2006:
- …
- Sử dụng chất kích thích hoặc phương pháp bị cấm trong luyện tập và thi đấu thể thao.
- …
=> Theo đó, việc sử dụng chất kích thích hoặc phương pháp bị cấm trong tập luyện, thi đấu thể thao sẽ là hành vi bị cấm cụ thể hơn so với hành vi sử dụng doping.
Thứ hai , Bộ luật chống doping thế giới được xây dựng nhằm mục đích nêu rõ các quy định về lệnh cấm sử dụng doping trong và ngoài thể thao.
Do đó, hầu hết các tổ chức thể thao quốc tế sẽ cấm các vận động viên sử dụng doping trong thi đấu và có nhiều biện pháp nghiêm ngặt để hạn chế và loại bỏ hành vi này. Một số tổ chức thể thao đã cấm tuyệt đối các vận động viên sử dụng doping như Ủy ban Olympic quốc tế, FIFA, v.v.
Những người tham gia đăng ký 188bet chia sẻ: Hiện nay, WADA – Cơ quan chống doping thế giới đã thành lập Tổ chức thử nghiệm quốc tế (ITA) để thử nghiệm, giám sát và xử lý việc sử dụng doping của các vận động viên. Ngoài cơ quan này, các tổ chức chống doping của các quốc gia và liên đoàn thể thao quốc tế của các môn thể thao mà các vận động viên đang tập luyện và thi đấu cũng là các tổ chức có quyền thử nghiệm và xử lý các trường hợp doping.
Theo đó, hành vi sử dụng doping có thể biểu hiện rõ qua các hình thức sau:
- Doping máu: Sử dụng các chất/chất kích thích bị cấm để tăng cường vận chuyển oxy qua các tế bào hồng cầu (ví dụ: Sử dụng các hormone sản sinh hồng cầu như erythropoietin…);
- Doping cơ: Sử dụng các chất bị cấm/chất kích thích sẽ giúp tăng sức mạnh cơ bắp do sản xuất hormone androgen từ steroid đồng hóa (steroid đồng hóa là dẫn xuất tổng hợp của testosterone và có đặc tính tương tự như testosterone);
- Doping thần kinh: Tác dụng của doping thần kinh là ngăn chặn sự kiểm soát cơ và phản hồi đến hệ thần kinh, kích thích hoạt động của cơ thể từ việc sử dụng các chất kích thích thần kinh như amphetamine, cocaine…;
- Sử dụng doping bằng các phương pháp luyện tập bị cấm: Các vận động viên sử dụng các phương pháp luyện tập này sẽ bị cấm tham gia các môn thể thao nhằm thay đổi thành tích, khả năng…
Như vậy, doping được hiểu đơn giản là việc sử dụng các chất, hợp chất hoặc phương pháp bị cấm trong luyện tập, thi đấu thể thao theo những quy định được nêu rõ ràng.
Kiểm tra doping trong bóng đá là gì? Như thế nào?
Từ định nghĩa về doping, chúng ta có thể suy ra ở một mức độ nào đó rằng doping phải bị cấm và một trong những cách để phát hiện vận động viên sử dụng doping là xét nghiệm.
Mặt khác, để bảo đảm nguyên tắc công bằng, lành mạnh trong và ngoài thể thao, các đơn vị quản lý cũng như tổ chức thể thao phải có biện pháp kiểm soát, xử lý các trường hợp vận động viên sử dụng doping theo trình tự nhất định.
Xét nghiệm doping là gì?
Kiểm soát doping là tổ chức xét nghiệm quốc tế được thành lập bởi cơ quan chống doping quốc tế, các tổ chức chống doping của các quốc gia, liên đoàn thể thao quốc tế của các môn thể thao mà vận động viên đang tập luyện, nhằm kiểm tra xem vận động viên có đang tập luyện và tham gia sử dụng doping hay không.
Xét nghiệm này sẽ được tiến hành theo từng đợt, đôi khi theo kế hoạch hoặc sự kiện cụ thể. Tại Việt Nam, các tổ chức xét nghiệm doping sẽ bao gồm: Tổ chức xét nghiệm quốc tế tại Việt Nam, Tổng cục Thể dục thể thao (Trung tâm Doping và Y học thể thao thuộc Tổng cục Thể dục thể thao), các liên đoàn thể thao quốc gia.
Kiểm tra doping thường được thực hiện theo hai hình thức:
- Kiểm tra trong suốt giải đấu: Biểu mẫu này sẽ được thực hiện từ 23:59 trước ngày thi đấu của vận động viên cho đến khi kết thúc mùa giải.
- Kiểm tra ngoài thi đấu: Kiểm tra ngẫu nhiên các vận động viên trong thời gian ngoài thi đấu. Thông thường, các vận động viên sẽ phải đăng ký và khai báo chi tiết về quá trình tập luyện và địa điểm tập luyện với cơ quan quản lý. Dựa trên thông tin đó, tổ chức kiểm soát doping sẽ tiến hành kiểm tra ngẫu nhiên hoặc theo yêu cầu của vận động viên.
Xét nghiệm doping cho cầu thủ là gì?
Theo thông tin chính thức từ trang chủ của Tổng cục Thể dục thể thao Việt Nam, xét nghiệm doping đối với mỗi vận động viên sẽ là bắt buộc. Việc xét nghiệm sẽ được tiến hành thông qua mẫu nước tiểu hoặc máu để tìm chất cấm trong cơ thể vận động viên (trong đó, mẫu máu chỉ được sử dụng để hỗ trợ xét nghiệm, còn mẫu nước tiểu là phương pháp chính được sử dụng).
Quá trình kiểm tra doping được thực hiện theo ba bước như sau:
Bước 1: Chọn vận động viên để tiến hành thử nghiệm
- Cách thức lựa chọn vận động viên xét nghiệm doping trong quá trình thi đấu: Việc tổ chức xét nghiệm doping sẽ dựa trên nguyên tắc bốc thăm (từ người thứ nhất đến người thứ tám có kết quả tốt nhất) hoặc lựa chọn một số vận động viên trong cuộc thi/giải đấu có kỷ lục mới được thiết lập, các vận động viên ở tất cả các cấp độ của giải đấu có kỷ lục mới sẽ phải xét nghiệm doping hoặc các vận động viên nổi tiếng sẽ được xét nghiệm doping ngẫu nhiên.
- Đối với các vận động viên không tham gia thi đấu: Các vận động viên sẽ được lựa chọn ngẫu nhiên.
Bước 2: Lấy mẫu để thử nghiệm
Đây là một quá trình thử nghiệm rất tỉ mỉ, cẩn thận, nghiêm ngặt và đảm bảo các thao tác chính xác để có được các mẫu thử nghiệm chuẩn. Các bước cơ bản để lấy mẫu thử nghiệm có thể được liệt kê như sau:
- Nhân viên sẽ tiến hành thông báo cho vận động viên được chọn để đi xét nghiệm.
- Vận động viên sẽ ký vào phiếu thông báo và mang đến trung tâm xét nghiệm doping.
- Vận động viên sẽ có nhân viên đi cùng trong suốt quá trình từ khi nhận thông báo cho đến khi lấy mẫu.
- Việc lấy mẫu vận động viên phải được thực hiện trước mặt nhân viên và chỉ những mẫu đủ tiêu chuẩn mới được chấp nhận để thử nghiệm. Vận động viên phải tiếp tục cung cấp các mẫu khác nếu không đạt tiêu chuẩn.
Bước 3: Phân tích kết quả từ mẫu đã lấy
- Thông qua hệ thống máy móc, việc phân tích và đọc kết quả từ đội ngũ chuyên môn sẽ gửi kết quả trực tiếp đến vận động viên.
- Nếu phát hiện sử dụng doping, vận động viên hoặc đội sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật về doping.
Các hình thức xử lý vận động viên sử dụng doping là gì?
Sau khi có kết quả xét nghiệm doping, tùy theo mức độ vi phạm, chất sử dụng, nồng độ… cơ quan có thẩm quyền sẽ tiến hành xử lý vận động viên vi phạm, đoàn có vận động viên vi phạm,… Thông tư 17/2015/TT-BVHTTDL hướng dẫn xử lý vi phạm trong trường hợp vận động viên sử dụng doping.
Theo đó, các hình phạt sẽ được thực hiện theo quy định của Bộ luật phòng chống doping thế giới, cụ thể như sau:
- Loại vận động viên đó ra.
- Bị cấm tham gia cuộc thi.
- Hủy bỏ hồ sơ cuộc thi.
- Khỏe.
- Các mẫu đơn theo quy định.
Các vận động viên và đoàn thể thao/liên đoàn bị xử phạt sẽ có quyền kháng cáo các lệnh trừng phạt do các tổ chức xử phạt vi phạm áp dụng.
Do đó, việc xử lý các hành vi vi phạm doping của vận động viên sẽ tùy thuộc vào loại doping mà vận động viên sử dụng, mức độ/nồng độ, nhiều vận động viên có thể bị tước quyền thi đấu hoặc bị tước thành tích thi đấu khi phát hiện sử dụng doping.
Qua bài viết về doping là gì? Các hình thức xử phạt khi sử dụng doping, chắc hẳn bạn đã biết được tác hại và những hành vi sẽ phải gánh chịu khi bị phát hiện sử dụng chất này rồi phải không? Chúng tôi hy vọng rằng qua những thông tin chúng tôi cung cấp sẽ hữu ích với bạn.
